Tης Χ. Κοψινη
Για να πάω στο Μουσείο Μπενάκη, στην Πειραιώς, χρειάστηκε να διασχίσω το κέντρο της Αθήνας. Μεσημέρι Σαββάτου, κι εκεί που νομίζεις ότι σε αυτόν τον παρατεταμένο ανοιξιάτικο Γενάρη ακόμη και η αποκρουστική εικόνα της πλατείας μπορεί να εξαφανιστεί, ξαφνιάζεσαι. H πορνεία στα πέριξ της πλατείας και λίγο πιο πάνω προς τη Σωκράτους είναι πάντα εκεί, στο φόρτε της. Τώρα το υπόστρωμα της κοινωνικής κρίσης είναι παντού ορατό στην πόλη. Παντού;
Οχι. Λίγο μετά το Γκάζι εμφανίζεται μια όαση. Ο κόσμος του Δημήτρη Πικιώνη. Μπαίνεις στην έκθεση και ξεχνάς την ασχήμια. Ζωγράφος που επηρεάστηκε από τον Σεζάν; Αρχιτέκτονας που ανέδειξε την αρμονία της παράδοσης με τον μοντερνισμό; Δεν είμαι ειδικός. Αλλά την αισθητική απόλαυση του έργου και της γενιάς του Πικιώνη μπόρεσα να...
τη νιώσω. Από τη ζωγραφική και τα αρχιτεκτονικά του σχέδια, την αλληλογραφία του και τις στιγμές της καθημερινότητας που αναδεικνύει, το υπέροχο βίντεο από την εκπομπή «Παρασκήνιο» (προβάλλεται μέσα στην έκθεση), βλέπεις αυτήν την ιδιαίτερη στόφα δημιουργών του Μεσοπολέμου. Τον Χατζηκυριάκο-Γκίκα, τον Τσαρούχη, τον Σικελιανό, τον Δοξιάδη, τον Σεφέρη, τον Καζαντζάκη, τον Παπαλουκά. Ο Πικιώνης και η γενιά που κατόρθωσε, έστω και ασύμπτωτα πολλές φορές, να δώσει νόημα στον ρόλο της, σε μια Ελλάδα που αντιμετώπιζε και τότε τρομακτικές δυσκολίες. Με τις ανοιχτές πληγές του Μικρασιατικού, με τη οικονομία της κατεξοχήν αγροτική, με τη φτώχεια στα δύο τρίτα της χώρας. Κι όμως αυτοί οι στοχαστές, λογοτέχνες, ποιητές, ιατροί, μουσικοί, κατόρθωσαν -κι εκεί νομίζω είναι και το μεγαλείο του Πικιώνη- να αποκαλύψουν την αρμονία των στοιχείων της Ανατολής με τον μοντερνισμό της Δύσης που αποτελεί και το γεωπολιτικό φόντο της χώρας μας.
Κοσμοπολίτες όλοι αυτοί της γενιάς του ’30, προερχόμενοι από την ελίτ της κοινωνίας, έφεραν ένα καινούργιο στοιχείο ελληνικότητας, χωρίς ίχνος ελληνοκεντρισμού στη λογοτεχνία, την ποίηση, την αρχιτεκτονική... Βεβαίως, το έργο τους το προσλαμβάνουμε πολύ αργότερα από την εποχή που έζησαν, αλλά είχαν μια καταλυτική επίδραση στην κουλτούρα της μεταπολεμικής Ελλάδας. Αλλά αυτό μήπως δεν σημαίνει και το μεγαλείο τους; Δεν αποδεικνύει ότι ήταν μεγάλοι ακριβώς επειδή δεν ζούσαν από την αναγνώρισή τους; Δεν αγωνιούσαν από την εξαργύρωση των «μπράβο» που τα κάθε λογής συστήματα μοιράζουν ως σύγχρονοι ευεργέτες και χορηγοί της πνευματικής σκέψης;
Σήμερα, σε μια μεταβατική εποχή, όχι μόνο για την Ελλάδα -που πάλλεται αμήχανη, ανάμεσα στην καθυστέρηση και τον εκσυγχρονισμό- αλλά και για όλο τον κόσμο, γιατί, άραγε, δεν μπορεί να υπάρξει μια τέτοια γενιά διανοουμένων; Μια ομάδα ανθρώπων με καθαρή σκέψη που αντί για τη ματαιοδοξία της συνεχούς αναγνώρισης θα έχει την επίγνωση της ιστορικότητας στη δράση και την παρέμβασή της;
http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_columns_1_25/01/2011_429984
(σχ. agiovasilematos: Η έκθεση είναι στο Μουσείο Μπενάκη (Νέο Κτίριο), Πειραιώς 138, τηλ. 210 3453.111 και θα διαρκέσει ως τις 13 Μαρτίου 2011.
Αξίζει να πάτε... Ο Πικιώνης υπήρξε από τους πιο εμπνευσμένους Έλληνες δημιουργούς και το εξαιρετικό αποτέλεσμα της δουλειάς του αποτυπώνεται σε σημαντικούς χώρους της Αθήνας.
Όσο για την γενιά του '30, ελπίζουμε να μπορέσουμε από αυτό το ιστολόγιο να ασχοληθούμε περισσότερο με το έργο τους, το οποίο ακτινοβολούσε μια βαθιά ελληνικότητα, όχι με την έννοια της μετρήσιμης και αποδείξιμης ουσίας, αλλά μέσα απο την διαισθητική έφραση των δημιουργών που αποτελούσαν εκείνη τη φουρνιά. Όπως χαρακτηριστικά είχε πει ο Σεφέρης βλέποντας έναν μικρό πίνακα του Θεοτοκόπουλου: ''Tον ελληνικό ελληνισμό, κάποτε οι καλύτεροι από εμάς τον διαισθάνονται...'')
Για να πάω στο Μουσείο Μπενάκη, στην Πειραιώς, χρειάστηκε να διασχίσω το κέντρο της Αθήνας. Μεσημέρι Σαββάτου, κι εκεί που νομίζεις ότι σε αυτόν τον παρατεταμένο ανοιξιάτικο Γενάρη ακόμη και η αποκρουστική εικόνα της πλατείας μπορεί να εξαφανιστεί, ξαφνιάζεσαι. H πορνεία στα πέριξ της πλατείας και λίγο πιο πάνω προς τη Σωκράτους είναι πάντα εκεί, στο φόρτε της. Τώρα το υπόστρωμα της κοινωνικής κρίσης είναι παντού ορατό στην πόλη. Παντού;
Οχι. Λίγο μετά το Γκάζι εμφανίζεται μια όαση. Ο κόσμος του Δημήτρη Πικιώνη. Μπαίνεις στην έκθεση και ξεχνάς την ασχήμια. Ζωγράφος που επηρεάστηκε από τον Σεζάν; Αρχιτέκτονας που ανέδειξε την αρμονία της παράδοσης με τον μοντερνισμό; Δεν είμαι ειδικός. Αλλά την αισθητική απόλαυση του έργου και της γενιάς του Πικιώνη μπόρεσα να...
τη νιώσω. Από τη ζωγραφική και τα αρχιτεκτονικά του σχέδια, την αλληλογραφία του και τις στιγμές της καθημερινότητας που αναδεικνύει, το υπέροχο βίντεο από την εκπομπή «Παρασκήνιο» (προβάλλεται μέσα στην έκθεση), βλέπεις αυτήν την ιδιαίτερη στόφα δημιουργών του Μεσοπολέμου. Τον Χατζηκυριάκο-Γκίκα, τον Τσαρούχη, τον Σικελιανό, τον Δοξιάδη, τον Σεφέρη, τον Καζαντζάκη, τον Παπαλουκά. Ο Πικιώνης και η γενιά που κατόρθωσε, έστω και ασύμπτωτα πολλές φορές, να δώσει νόημα στον ρόλο της, σε μια Ελλάδα που αντιμετώπιζε και τότε τρομακτικές δυσκολίες. Με τις ανοιχτές πληγές του Μικρασιατικού, με τη οικονομία της κατεξοχήν αγροτική, με τη φτώχεια στα δύο τρίτα της χώρας. Κι όμως αυτοί οι στοχαστές, λογοτέχνες, ποιητές, ιατροί, μουσικοί, κατόρθωσαν -κι εκεί νομίζω είναι και το μεγαλείο του Πικιώνη- να αποκαλύψουν την αρμονία των στοιχείων της Ανατολής με τον μοντερνισμό της Δύσης που αποτελεί και το γεωπολιτικό φόντο της χώρας μας.
Κοσμοπολίτες όλοι αυτοί της γενιάς του ’30, προερχόμενοι από την ελίτ της κοινωνίας, έφεραν ένα καινούργιο στοιχείο ελληνικότητας, χωρίς ίχνος ελληνοκεντρισμού στη λογοτεχνία, την ποίηση, την αρχιτεκτονική... Βεβαίως, το έργο τους το προσλαμβάνουμε πολύ αργότερα από την εποχή που έζησαν, αλλά είχαν μια καταλυτική επίδραση στην κουλτούρα της μεταπολεμικής Ελλάδας. Αλλά αυτό μήπως δεν σημαίνει και το μεγαλείο τους; Δεν αποδεικνύει ότι ήταν μεγάλοι ακριβώς επειδή δεν ζούσαν από την αναγνώρισή τους; Δεν αγωνιούσαν από την εξαργύρωση των «μπράβο» που τα κάθε λογής συστήματα μοιράζουν ως σύγχρονοι ευεργέτες και χορηγοί της πνευματικής σκέψης;
Σήμερα, σε μια μεταβατική εποχή, όχι μόνο για την Ελλάδα -που πάλλεται αμήχανη, ανάμεσα στην καθυστέρηση και τον εκσυγχρονισμό- αλλά και για όλο τον κόσμο, γιατί, άραγε, δεν μπορεί να υπάρξει μια τέτοια γενιά διανοουμένων; Μια ομάδα ανθρώπων με καθαρή σκέψη που αντί για τη ματαιοδοξία της συνεχούς αναγνώρισης θα έχει την επίγνωση της ιστορικότητας στη δράση και την παρέμβασή της;
http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_columns_1_25/01/2011_429984
(σχ. agiovasilematos: Η έκθεση είναι στο Μουσείο Μπενάκη (Νέο Κτίριο), Πειραιώς 138, τηλ. 210 3453.111 και θα διαρκέσει ως τις 13 Μαρτίου 2011.
Αξίζει να πάτε... Ο Πικιώνης υπήρξε από τους πιο εμπνευσμένους Έλληνες δημιουργούς και το εξαιρετικό αποτέλεσμα της δουλειάς του αποτυπώνεται σε σημαντικούς χώρους της Αθήνας.
Όσο για την γενιά του '30, ελπίζουμε να μπορέσουμε από αυτό το ιστολόγιο να ασχοληθούμε περισσότερο με το έργο τους, το οποίο ακτινοβολούσε μια βαθιά ελληνικότητα, όχι με την έννοια της μετρήσιμης και αποδείξιμης ουσίας, αλλά μέσα απο την διαισθητική έφραση των δημιουργών που αποτελούσαν εκείνη τη φουρνιά. Όπως χαρακτηριστικά είχε πει ο Σεφέρης βλέποντας έναν μικρό πίνακα του Θεοτοκόπουλου: ''Tον ελληνικό ελληνισμό, κάποτε οι καλύτεροι από εμάς τον διαισθάνονται...'')
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου