Η συζήτηση για το ενδεχόμενο ύπαρξης εκμεταλλεύσιμων κοιτασμάτων υδρογονανθράκων στην περιοχή του Αιγαίου, αλλά και νοτίως της Κρήτης, όπως και στο Ιόνιο, δεν είναι καινούργια. Μετράει ήδη δεκαετίες ζωής, τόσο σε επίπεδο θεσμικών αναφορών για την ανάγκη να ερευνηθεί ο χώρος της ελληνικής επικράτειας, προκειμένου να υπάρχει συνολική εικόνα τού τι υπάρχει στο υπέδαφος και στην υποθαλάσσια περιοχή, όσο και σε επίπεδο παραφιλολογίας, με εκτιμήσεις περί ύπαρξης τεράστιων κοιτασμάτων, που μένουν αναξιοποίητα.
Το τελευταίο διάστημα, συνεπικουρούμενη από τη δεινή οικονομική κατάσταση της χώρας, η συζήτηση αυτή έχει αναζωπυρωθεί και διεξάγεται, εν πολλοίς, στη βάση εκτιμήσεων για την αξία των κοιτασμάτων και τη λύση στο οικονομικό πρόβλημα της χώρας, που βρίσκεται κυριολεκτικά κάτω από τα πόδια μας. Και, βεβαίως, με συνακόλουθες αναφορές στην απειλή της Τουρκίας, που, επιδιώκοντας να καρπωθεί κομμάτι της ενεργειακής πίτας στο Αιγαίο και τη νοτιοανατολική Μεσόγειο, εγείρει διεκδικήσεις έναντι της Ελλάδας ώστε να εμποδίσει την Ελλάδα να αξιοποιήσει τον υποθαλάσσιο πλούτο της.
Η τακτική της Αγκυρας να προσπαθεί να επιβάλει τις διεκδικήσεις της ως τετελεσμένα, είναι δεδομένη και έχει εφαρμοστεί κατ’ εξακολούθησιν. Οσον αφορά το κομμάτι της ενέργειας, η τουρκική πλευρά έχει «εκδηλώσει» το ενδιαφέρον της με την πραγματοποίηση ερευνών, κατά καιρούς, σε περιοχές ανοιχτής θάλασσας επί ελληνικής υφαλοκρηπίδας, με χαρακτηριστικότερη, ίσως, περίπτωση, αυτή των ερευνών στη θαλάσσια περιοχή κοντά στο Καστελλόριζο. Παράλληλα, το τελευταίο διάστημα πυκνώνουν οι αναφορές κυβερνητικών στελεχών της Τουρκίας για συνεκμετάλλευση των ενεργειακών κοιτασμάτων στο Αιγαίο. Παρά το γεγονός ότι από ελληνικής πλευράς δεν έχει υπάρξει καμιά επίσημη σχετική αναφορά ή δήλωση, αλλά αντίθετα το ενδεχόμενο αυτό έχει διαψευστεί σε όλα τα επίπεδα, οι τουρκικές δηλώσεις εκλαμβάνονται από πολλούς ως δείγμα μυστικών διαπραγματεύσεων και συμφωνιών που γίνονται κάτω από το τραπέζι, με αποτέλεσμα την ανακύκλωση της σχετικής συζήτησης. Σε κάθε περίπτωση, η επιμονή Τούρκων αξιωματούχων στις σχετικές δηλώσεις και η αναπαραγωγή τους πιθανώς καταδεικνύουν την επιθυμία της Αγκυρας να παραμένει το θέμα στην επικαιρότητα, ενδεχομένως για μελλοντική αξιοποίηση.
Την ίδια στιγμή, τίθεται όλο και πιο συχνά το θέμα οριοθέτησης από την Ελλάδα Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ) και καθορισμού των χρήσεων εντός αυτής. Η χώρα μας δεν έχει οριοθετήσει μέχρι στιγμής ΑΟΖ με καμία από τις γειτονικές της χώρες, αν και δημοσίως προβάλλεται η βούληση για οριοθέτηση όλων των θαλασσίων ζωνών με όλες τις γειτονικές χώρες. Η συμφωνία που έγινε με την Αλβανία για καθορισμό ΑΟΖ βρίσκεται «στον αέρα», λόγω ακυρωτικής απόφασης του Ανωτάτου Δικαστηρίου της Αλβανίας. Σε εξέλιξη βρίσκονται εδώ και αρκετό καιρό οι διαπραγματεύσεις με Λιβύη και Αίγυπτο, στις οποίες διαπραγματεύσεις δεν μπορεί να αγνοηθεί το ενδεχόμενο παρέμβασης της Τουρκίας, που προσπαθεί να παρακωλύσει τη σχετική διαδικασία, ειδικά ως προς την Αίγυπτο. Ενα κομβικό σημείο είναι ο καθορισμός ΑΟΖ μεταξύ Ελλάδας και Κύπρου, που θα μπορούσε να γίνει, με ανοιχτό, όμως, το ερώτημα των ορίων μιας τέτοιας συμφωνίας, όσον αφορά την τουρκική πλευρά, καθώς στα ανατολικά, η ζώνη που θα συμφωνηθεί μεταξύ Ελλάδας και Κύπρου εφάπτεται με την υφαλοκρηπίδα/ΑΟΖ της Τουρκίας. Επιπλέον, το θέμα οριοθέτησης υφαλοκρηπίδας ή ΑΟΖ διέπεται από τη Σύμβαση για το Δίκαιο της Θάλασσας, την οποία η Τουρκία δεν έχει κυρώσει, αν και πρέπει να σημειωθεί ότι η συμφωνία αυτή αποτυπώνει εθιμικό δίκαιο. Ως εκ τούτου, πρέπει να θεωρούνται δεδομένες οι αντιδράσεις της Τουρκίας σε μια τέτοια προοπτική.
Το «αγκάθι» σε μια συμφωνία Ελλάδας – Κύπρου για καθορισμό υφαλοκρηπίδας/ΑΟΖ, όσον αφορά την Αγκυρα, είναι ότι αποκόπτει την τουρκική ΑΟΖ από τη λεκάνη της νοτιοανατολικής Μεσογείου. Εκεί, άλλωστε, εντοπίζεται και η σφοδρή αντίδραση της Τουρκίας όσον αφορά το Καστελλόριζο και την αναγνώριση σε αυτό δικαιώματος υφαλοκρηπίδας και ΑΟΖ.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου