ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ
Ο όγδοος μήνας του χρόνου, ο μήνας της Παναγιάς και των διακοπών για τους περισσότερους Έλληνες. Έχει 31 ημέρες και είναι ο αντίστοιχος του έκτου μήνα του παλαιού ημερολογίου που ονομαζόταν Sextilies. Ονομάστηκε Αύγουστος προς τιμήν του Οκταβιανού, μετά από την απονομή του τίτλου από την ρωμαϊκή Σύγκλητο. Πριν από την επικράτηση του Ρωμαϊκού Ιουλιανού ημερολογίου, στο αττικό ημερολόγιο ο Αύγουστος ήταν ο δεύτερος μήνας του έτους και ονομάζονταν Μεταγειτνιών διάρκειας 29 ημερών που αντιστοιχεί με το χρονικό διάστημα από 24 Ιουλίου έως τις 22 Αυγούστου .
Είναι από τους πιο ζεστούς μήνες του χρόνου και ο λαός του έχει δώσει και άλλα ονόματα,Ο όγδοος μήνας του χρόνου, ο μήνας της Παναγιάς και των διακοπών για τους περισσότερους Έλληνες. Έχει 31 ημέρες και είναι ο αντίστοιχος του έκτου μήνα του παλαιού ημερολογίου που ονομαζόταν Sextilies. Ονομάστηκε Αύγουστος προς τιμήν του Οκταβιανού, μετά από την απονομή του τίτλου από την ρωμαϊκή Σύγκλητο. Πριν από την επικράτηση του Ρωμαϊκού Ιουλιανού ημερολογίου, στο αττικό ημερολόγιο ο Αύγουστος ήταν ο δεύτερος μήνας του έτους και ονομάζονταν Μεταγειτνιών διάρκειας 29 ημερών που αντιστοιχεί με το χρονικό διάστημα από 24 Ιουλίου έως τις 22 Αυγούστου .
όπως Πεντεφάς ή Πενταφάς,Συκολόγος (λόγω της συγκομιδής των σύκων),
Δριμάρης, Τραπεζοφόρος και Διπλοχέστης(λόγω της αφθονίας των καρπών).
Στα βυζαντινά χρόνια το έτος τελείωνε στις
...
31 Αυγούστου και πρωτοχρονιά ήταν η 1η Σεπτεμβρίου.
Ζωγραφική απεικόνιση του διπλού αστρικού συστήματος Σείριος Α και Β
Γι' αυτό η τελευταία μέρα του Αυγούστου λέγεται και Κλειδοχρονιά.
Η ανατολή του Σείριου
Σε μερικές περιοχές θεωρούνταν ότι οι μέρες του Αυγούστου συμπίπτουν με την «εώα επιτολή» του Σείριου, την ανατολή δηλαδή του λαμπρότερου άστρου της νύχτας λίγο πριν από την ανατολή του Ήλιου. Όπως αναφέρουν οι Μάνος Δανέζης και Στράτος Θεοδοσίου:
«Ο Σείριος είναι το λαμπρότερο άστρο του αστερισμού του Μεγάλου Κυνός και η εώα επιτολή του σ’ αυτή τη χρονική περίοδο είχε συνδεθεί στην αρχαιότητα με τα κυνικά καύματα (τα dies caniculariae των Λατίνων), δηλαδή με τις θερμότερες ημέρες του έτους, τα οποία καύματα οι αρχαίοι απέδιδαν στην επί πλέον αύξηση της θερμοκρασίας από την υποτιθέμενη προσθήκη της ακτινοβολίας του Σείριου στην ακτινοβολία του Ήλιου».
ΕΡΓΑΣΙΕΣΣυνεχίζεται το αλώνισμα (ανάλογα την περιοχή).
Προς το τέλος του μήνα καίγονται οι καλαμιές.
Προς το τέλος του μήνα καίγονται οι καλαμιές.
Αρχίζει ο τρύγος (ανάλογα την περιοχή) & λιάσιμο στ' αλώνια. Αρχίζει ο τρύγος (ανάλογα την περιοχή) & λιάσιμο στ' αλώνια.
Μάζεμα καλαμποκιού, αρμάθιασμα & ξήρανση. Μάζεμα σκόρδων & κρεμμυδιών. Μάζεμα καλαμποκιού, αρμάθιασμα & ξήρανση. Μάζεμα σκόρδων & κρεμμυδιών.
καρότων, σπανακιού & μαρουλόσπορου.Μεταφορά κυψελών στο πεύκο. καρότων, σπανακιού & μαρουλόσπορου.Μεταφορά κυψελών στο πεύκο.
Καθάρισμα βαρελιών, ασκιών, αντλιών & Καθάρισμα βαρελιών, ασκιών, αντλιών &
σκευών για την αποθήκευση του κρασιού.
Προς το τέλος του μήνα καίγονται οι καλαμιές.
Προς το τέλος του μήνα καίγονται οι καλαμιές.
Αρχίζει ο τρύγος (ανάλογα την περιοχή) & λιάσιμο στ' αλώνια. Αρχίζει ο τρύγος (ανάλογα την περιοχή) & λιάσιμο στ' αλώνια.
Μάζεμα καλαμποκιού, αρμάθιασμα & ξήρανση. Μάζεμα σκόρδων & κρεμμυδιών. Μάζεμα καλαμποκιού, αρμάθιασμα & ξήρανση. Μάζεμα σκόρδων & κρεμμυδιών.
καρότων, σπανακιού & μαρουλόσπορου.Μεταφορά κυψελών στο πεύκο. καρότων, σπανακιού & μαρουλόσπορου.Μεταφορά κυψελών στο πεύκο.
Καθάρισμα βαρελιών, ασκιών, αντλιών & Καθάρισμα βαρελιών, ασκιών, αντλιών &
σκευών για την αποθήκευση του κρασιού.
ΕΘΙΜΑ-ΠΡΟΛΗΨΕΙΣ:
Οι πρώτες έξι ή δώδεκα μέρες του Αυγούστου, κατά τη δεισιδαιμονική αντίληψη,
οι ΔΡΊΜΕΣ (εξ ου και Δριμάρης),είναι επικίνδυνες, κι όποιος λούζεται σ' αυτές ή πλένει ρούχα, κινδυνεύει να πάθει κακό ο ίδιος, στην πρώτη περίπτωση ή να καταστραφούν τα ρούχα, στη δεύτερη.
Κι όπως εκδιώκονται με τον αγιασμό οι καλικάντζαροι, έτσι ξορκίζουν και τις δρίμες με αγίασμα από την ακολουθία της Μεταμόρφωσης του Σωτήρα 6/8
Επίσης οι ημέρες αυτές λέγονται και «μερομήνια», αφού αυτές τις ημέρες γίνονται προγνώσεις για τον καιρό της χρονιάς.
Εορτές τον Αύγουστο
H Κοίμηση της Θεοτόκου, ψηφιδωτό από τη Μονή της Χώρας στην Κωνσταντινούπολη
Ο Αύγουστος είναι φυσικά γνωστότερος για τον «δεκαπενταύγουστό» του, το πρώτο δεκαπενθήμερο του μήνα πριν από την εορτή της Κοιμήσεως της Θεοτόκου στις 15 Αυγούστου. Η Παναγία, άλλωστε, είναι το ιερό εκείνο πρόσωπο που ο λαός μας τιμά και σέβεται περισσότερο από κάθε άλλο. Αμέτρητες φαίνεται να είναι οι προσωνυμίες που αποδίδονται στο πρόσωπό της: Ελεούσα, Μεγαλόχαρη και Φανερωμένη, Χρυσοσπηλιώτισσα, Παντάνασσα και Κεχαριτωμένη, είναι μερικές μόνο από τις χαρακτηριστικές δοξασιολογίες που αποδίδει στην Παναγία ο λαός μας που τιμά την μνήμη της Κοίμησής της με νηστεία και παρακλήσεις δύο εβδομάδων. Ανήμερα, όμως, στη γιορτή της, καθώς και στα εννιάμερά της στις 23 Αυγούστου, «γιορτές και πανηγύρια» παντού. Σύμφωνα με την λαογράφο Ελένη Ψυχογιού:
Γενικότερα, πάντως, τα των διαφόρων εορτών της Ορθόδοξης Εκκλησίας κανονίζονται ετησίως με βάση το Τυπικό της Εκκλησίας
Η ΝΗΣΤΕΙΑ ΤΟΥ ΔΕΚΑΠΕΝΤΑΥΓΟΥΣΤΟΥ:
Μία νηστεία που την τηρούσαν με μεγάλη ευλάβεια.
Στο Ζαγόρι Ηπείρου, «πρωί-πρωί, πριν βάλουν τίποτα στο στόμα των, τρώγουν κόκκινα κράνα (ήταν γνωστό αντιπυρετικό τότε),για να είναι γεροί όλο το χρόνο».
Με το γάλα που δεν κατανάλωναν την περίοδο της νηστείας, έφτιαχναν τραχανάδες, χυλοπίτες κ.ά.
Την 1η Αυγούστου, σε διάφορα μέρη της πατρίδας μας, συνήθιζαν να πλένουν τα χάλκινα σκεύη & να προσφέρουν σταφύλια,σύκα και ελιές σ' όσους δεν είχαν για να φάνε εκείνη την ημέρα.
Την 6η Αυγούστου (Μεταμόρφωση του Σωτήρα) έφερναν στην εκκλησία κι ευλογούσαν τα πρώτα σταφύλια, με ειδική ευχή.Κατόπιν τα μοίραζαν στο εκκλησίασμα.
ΝΗΣΤΕΙΑ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΙΩΑΝΝΗ ΤΟΥ ΑΠΟΚΕΦΑΛΙΣΤΗ 29/8 Προστάτης από την ελονοσία.
οι ΔΡΊΜΕΣ (εξ ου και Δριμάρης),είναι επικίνδυνες, κι όποιος λούζεται σ' αυτές ή πλένει ρούχα, κινδυνεύει να πάθει κακό ο ίδιος, στην πρώτη περίπτωση ή να καταστραφούν τα ρούχα, στη δεύτερη.
Κι όπως εκδιώκονται με τον αγιασμό οι καλικάντζαροι, έτσι ξορκίζουν και τις δρίμες με αγίασμα από την ακολουθία της Μεταμόρφωσης του Σωτήρα 6/8
Επίσης οι ημέρες αυτές λέγονται και «μερομήνια», αφού αυτές τις ημέρες γίνονται προγνώσεις για τον καιρό της χρονιάς.
Εορτές τον Αύγουστο
Ο Αύγουστος είναι φυσικά γνωστότερος για τον «δεκαπενταύγουστό» του, το πρώτο δεκαπενθήμερο του μήνα πριν από την εορτή της Κοιμήσεως της Θεοτόκου στις 15 Αυγούστου. Η Παναγία, άλλωστε, είναι το ιερό εκείνο πρόσωπο που ο λαός μας τιμά και σέβεται περισσότερο από κάθε άλλο. Αμέτρητες φαίνεται να είναι οι προσωνυμίες που αποδίδονται στο πρόσωπό της: Ελεούσα, Μεγαλόχαρη και Φανερωμένη, Χρυσοσπηλιώτισσα, Παντάνασσα και Κεχαριτωμένη, είναι μερικές μόνο από τις χαρακτηριστικές δοξασιολογίες που αποδίδει στην Παναγία ο λαός μας που τιμά την μνήμη της Κοίμησής της με νηστεία και παρακλήσεις δύο εβδομάδων. Ανήμερα, όμως, στη γιορτή της, καθώς και στα εννιάμερά της στις 23 Αυγούστου, «γιορτές και πανηγύρια» παντού. Σύμφωνα με την λαογράφο Ελένη Ψυχογιού:
«Τα πανηγύρια της Παναγίας τελούνται παραδοσιακά στο απόγειο του καλοκαιριού, όταν έχει ολοκληρωθεί ο παραγωγικός κύκλος, αφήνοντας στους ανθρώπους χρόνο σχόλης και προσόδους για να καταναλώσουν σε μια ‘τελετουργική σπατάλη’… Πέρα από εκδηλώσεις πίστης, τα πανηγύρια αποτελούν συλλογικά πολυσύνθετα και ύψιστης σημασίας επικοινωνιακά γεγονότα, που λειτουργούν ως θεμέλια πολιτισμού για τις ανθρώπινες κοινότητες ακόμα και στις μέρες μας, με όποια μορφή επιτελούνται κατά τόπους».
Οι εορτές της Παναγίας δεν είναι, φυσικά, οι μοναδικές του μήνα, αφού σπουδαία θέση στο χριστιανικό εορτολόγιο κατέχει και η 6 Αυγούστου όταν η Εκκλησία εορτάζει τη Μεταμόρφωση του Σωτήρος Χριστού, μία από τις δώδεκα δεσποτικές εορτές της Ορθοδοξίας. Γι' αυτό, άλλωστε, παρ' όλη την νηστεία του δεκαπενταύγουστου, αυτή την ημέρα επιτρέπεται να φάμε ψάρι. Επίσης την ημέρα αυτή, όπως αναφέρει ο Γεώργιος Ν. Αικατερινίδης,
«...έθιμο από τα πιο διαδεδομένα, με μορφή θρησκευτικού νομίμου, είναι η προσκομιδή στις εκκλησίες και ευλόγηση με ειδική ευχή των πρώτων σταφυλιών της χρονιάς… Σ’ αυτό το έθιμο επιζεί η αρχαία συνήθεια των απαρχών, της προσφοράς δηλαδή των πρώτων καρπών στους θεούς, όπως εκφραζόταν στην ιστορική αρχαιότητα ως συγκροτημένη λατρευτική εκδήλωση με τις εορτές των Θαργηλίων, των Θαλυσίων και των Πυανοψίων».Στις 27 του μήνα γιορτάζεται επίσης και η ανακάλυψη μιας πανάρχαιας εκκλησίας στη Ρόδο, στα μέσα του 14ου αιώνα, με αρκετές φθαρμένες από την πολυκαιρία εικόνες. Μία απ' αυτές εικόνιζε τον Άγιο Φανούριο, έναν άγνωστο μέχρι τότε άγιο στου οποίου το όνομα ο μητροπολίτης του νησιού Νείλος αποφάσισε να αφιερώσει την ανακαινισμένη εκκλησία και του οποίου η μνήμη εορτάζεται έκτοτε την ημέρα ανακάλυψης της εικόνας του.
— Γεώργιος Ν. Αικατερινίδης
Γενικότερα, πάντως, τα των διαφόρων εορτών της Ορθόδοξης Εκκλησίας κανονίζονται ετησίως με βάση το Τυπικό της Εκκλησίας
Η ΝΗΣΤΕΙΑ ΤΟΥ ΔΕΚΑΠΕΝΤΑΥΓΟΥΣΤΟΥ:
Μία νηστεία που την τηρούσαν με μεγάλη ευλάβεια.
Στο Ζαγόρι Ηπείρου, «πρωί-πρωί, πριν βάλουν τίποτα στο στόμα των, τρώγουν κόκκινα κράνα (ήταν γνωστό αντιπυρετικό τότε),για να είναι γεροί όλο το χρόνο».
Με το γάλα που δεν κατανάλωναν την περίοδο της νηστείας, έφτιαχναν τραχανάδες, χυλοπίτες κ.ά.
Την 1η Αυγούστου, σε διάφορα μέρη της πατρίδας μας, συνήθιζαν να πλένουν τα χάλκινα σκεύη & να προσφέρουν σταφύλια,σύκα και ελιές σ' όσους δεν είχαν για να φάνε εκείνη την ημέρα.
Την 6η Αυγούστου (Μεταμόρφωση του Σωτήρα) έφερναν στην εκκλησία κι ευλογούσαν τα πρώτα σταφύλια, με ειδική ευχή.Κατόπιν τα μοίραζαν στο εκκλησίασμα.
ΝΗΣΤΕΙΑ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΙΩΑΝΝΗ ΤΟΥ ΑΠΟΚΕΦΑΛΙΣΤΗ 29/8 Προστάτης από την ελονοσία.
ΠΑΡΟΙΜΙΕΣ:
«Αύγουστε, καλέ μου μήνα, να 'σουν δυο φορές το χρόνο!».
«Αύγουστε, τραπεζοφάη, να 'σουν τρεις βολές τον χρόνο». «Από Αύγουστο χειμώνα κι από Μάρτη καλοκαίρι».
«Επάτησεν ο Αύγουστος η άκρη του χειμώνα,παύει ο φτωχός το δειλινό κι ο άρχοντας τον ύπνο».
«Του Αυγούστου οι δρίμες στα πανιά (σκώρος) και του Μαρτιού στα ξύλα (σαράκι)».
«Κάθε πράγμα στον καιρό του κι ο κολιός τον Αύγουστο».
«Του Αυγούστου οι δρίμες στα πανιά (σκώρος) και του Μαρτιού στα ξύλα (σαράκι)».
«Κάθε πράγμα στον καιρό του κι ο κολιός τον Αύγουστο».
«Καλός ο ήλιος του Μαγιού, του Αυγούστου το φεγγάρι».
«Κάθε πράγμα στον καιρό του κι ο κολιός τον Αύγουστο».
«Της Αγίας Μαρίνας ρόγα και τ' Άη Λιος σταφύλι και της Παναγιάς τον Αύγουστο, γεμάτο το κοφίνι».
«Αν ίσως βρέξει ο τρυγητής, χαρά στον τυροκόμο».
«Αν ίσως βρέξει ο τρυγητής, χαρά στον τυροκόμο».
«Από Μάρτη πουκάμισο κι από Αύγουστο σεγκούνι».
«Τον Αύγουστο τον χαίρεται, όπ' έχει να τρυγήσει».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου