Επειδή τελευταία γίνεται συνεχώς λόγος περί του απεχθούς χρέους και των τρόπων με τους οποίους μπορούμε να σώσουμε την δημόσια περιουσία αλλά και να εμποδίσουμε την εθνική αποδόμηση, θα προσπαθήσουμε να προσεγγίσουμε την έννοια του όρου ''απεχθές χρέος'' και να δούμε κάποιες περιπτώσεις χωρών στις οποίες τέθηκε ανάλογο ζήτημα.
Η θεωρητική θεμελίωση του όρου «απεχθές χρέος» οφείλεται στον Ρώσο μετανάστη και καθηγητή Νομικής στη Γαλλία, Αλεξάντερ Σακ. Η συμβολή του Σακ, ο οποίος την εποχή εκείνη – τη δεκαετία του ’20 – δίδασκε στο Παρίσι και δεν συγκαταλέγεται στους ριζοσπάστες διανοούμενους, έγκειται στις τρεις προϋποθέσεις που έθεσε έτσι ώστε ένα χρέος να χαρακτηρισθεί απεχθές οπότε κατά συνέπεια μια κυβέρνηση παύει να δεσμεύεται να το πληρώσει.
Οι τρεις όροι για να χαρακτηρισθεί απεχθές ένα χρέος είναι: Πρώτον, τα δάνεια να έχουν συναφθεί χωρίς τη συγκατάθεση του έθνους. Δεύτερον, τα ποσά που εισέρευσαν από...
τα δάνεια να σπαταλήθηκαν με τρόπο που αντιβαίνει στα συμφέροντα του έθνους και, τρίτον, ο πιστωτής να ήταν ενήμερος των παραπάνω. Ο Σακ αξιοποίησε πολύ συγκεκριμένα παραδείγματα όπου η παύση πληρωμών του δημοσίου χρέους αποφασίσθηκε με την παραπάνω αιτιολογική βάση. Το πρώτο παράδειγμα αφορούσε την άρνηση πληρωμής από τις ΗΠΑ το 1898 των χρεών που είχε αναλάβει η Κούβα όσο ήταν υπό ισπανική κατοχή και τα οποία οι ΗΠΑ στη συνέχεια αρνήθηκαν να επωμιστούν.
Το δεύτερο παράδειγμα εξελίχθηκε είκοσι χρόνια αργότερα και πάλι πριν ο ρώσος νομικός δώσει περιεχόμενο στη ρήτρα του «απεχθούς χρέους». Αφορούσε ειδικότερα την απόφαση της κυβέρνησης της Κόστα Ρίκα να μην πληρώσει ένα δάνειο που είχε συνάψει η προηγούμενη δικτατορική εξουσία με την τράπεζα Royal Bank of Canada.
Η τεράστια συμβολή του Σακ έγκειται στην μετατόπιση του κέντρου βάρους της επιχειρηματολογίας υπέρ της παύσης πληρωμών του δημοσίου χρέους, η οποία παύει να επικεντρώνεται στην ηθική διάσταση του προβλήματος και μετατοπίζεται στη νομική. Το ερώτημα δηλαδή δεν είναι πλέον αν μπορεί μια χώρα να πληρώσει το δημόσιο χρέος της, αλλά αν πρέπει. Η συγκεκριμένη δυνατότητα αξιοποιήθηκε κατά κόρον τις τελευταίες δεκαετίες από πολλές κυβερνήσεις και κινήματα πολιτών.
Η θεωρητική θεμελίωση του όρου «απεχθές χρέος» οφείλεται στον Ρώσο μετανάστη και καθηγητή Νομικής στη Γαλλία, Αλεξάντερ Σακ. Η συμβολή του Σακ, ο οποίος την εποχή εκείνη – τη δεκαετία του ’20 – δίδασκε στο Παρίσι και δεν συγκαταλέγεται στους ριζοσπάστες διανοούμενους, έγκειται στις τρεις προϋποθέσεις που έθεσε έτσι ώστε ένα χρέος να χαρακτηρισθεί απεχθές οπότε κατά συνέπεια μια κυβέρνηση παύει να δεσμεύεται να το πληρώσει.
Οι τρεις όροι για να χαρακτηρισθεί απεχθές ένα χρέος είναι: Πρώτον, τα δάνεια να έχουν συναφθεί χωρίς τη συγκατάθεση του έθνους. Δεύτερον, τα ποσά που εισέρευσαν από...
τα δάνεια να σπαταλήθηκαν με τρόπο που αντιβαίνει στα συμφέροντα του έθνους και, τρίτον, ο πιστωτής να ήταν ενήμερος των παραπάνω. Ο Σακ αξιοποίησε πολύ συγκεκριμένα παραδείγματα όπου η παύση πληρωμών του δημοσίου χρέους αποφασίσθηκε με την παραπάνω αιτιολογική βάση. Το πρώτο παράδειγμα αφορούσε την άρνηση πληρωμής από τις ΗΠΑ το 1898 των χρεών που είχε αναλάβει η Κούβα όσο ήταν υπό ισπανική κατοχή και τα οποία οι ΗΠΑ στη συνέχεια αρνήθηκαν να επωμιστούν.
Το δεύτερο παράδειγμα εξελίχθηκε είκοσι χρόνια αργότερα και πάλι πριν ο ρώσος νομικός δώσει περιεχόμενο στη ρήτρα του «απεχθούς χρέους». Αφορούσε ειδικότερα την απόφαση της κυβέρνησης της Κόστα Ρίκα να μην πληρώσει ένα δάνειο που είχε συνάψει η προηγούμενη δικτατορική εξουσία με την τράπεζα Royal Bank of Canada.
Η τεράστια συμβολή του Σακ έγκειται στην μετατόπιση του κέντρου βάρους της επιχειρηματολογίας υπέρ της παύσης πληρωμών του δημοσίου χρέους, η οποία παύει να επικεντρώνεται στην ηθική διάσταση του προβλήματος και μετατοπίζεται στη νομική. Το ερώτημα δηλαδή δεν είναι πλέον αν μπορεί μια χώρα να πληρώσει το δημόσιο χρέος της, αλλά αν πρέπει. Η συγκεκριμένη δυνατότητα αξιοποιήθηκε κατά κόρον τις τελευταίες δεκαετίες από πολλές κυβερνήσεις και κινήματα πολιτών.
Πάμε τώρα στην ελληνική πραγματικότητα. Όπως επισημαίνει και ο οικονομολόγος κ. Δημήτρης Καζάκης σε άρθρο του που δημοσιεύτηκε στις 21/4/2011 στο Ποντίκι, η χώρα έχει οδηγηθεί σε πλήρες αδιέξοδο. Ο λαός με κομμένη την ανάσα βιώνει καθημερινά την ολοκληρωτική ανατροπή του οικογενειακού και προσωπικού του βίου. Αντιμετωπίζει την ισοπέδωση των δικαιωμάτων του και των κοινωνικών κατακτήσεων δεκαετιών. Οι πολιτικές που επιβάλλονται τον οδηγούν με βίαιο τρόπο στην απόλυτη φτώχεια, την ανεργία και την εξαθλίωση. Ο εργαζόμενος χάνει μέρα με τη μέρα όλα τα εχέγγυα για μια στοιχειωδώς αξιοπρεπή ζωή, ενώ ο μικρός και μεσαίος επιχειρηματίας καταστρέφεται κυριολεκτικά. Όσο συνεχίζεται η ίδια πορεία, η κατάσταση γίνεται όλο και πιο δύσκολα αναστρέψιμη, ακόμη και στα πλαίσια μιας άλλης ριζικά διαφορετικής πολιτικής.
Η νέα κυβέρνηση του οικονομολόγου Ραφαέλ Κορέα, επικεφαλής του Σοσιαλιστικού Κόμματος «Alianza Ραίς» (Συμμαχία για την Πατρίδα), με το που εξελέγη για πρώτη φορά το 2007 έθεσε ως άμεση προτεραιότητα την καταπολέμηση της μεγάλης φτώχειας, αμφισβητώντας τη νομιμότητα του χρέους.
Τον Ιούλιο του 2007 συνέστησε Δημόσια Επιτροπή Οικονομικού Ελέγχου (Public Debt Audit Commission), η οποία αποτελούνταν από εκπροσώπους του υπουργείου Οικονομικών και άλλων φορέων, καθώς και από διαπρεπείς ξένους οικονομολόγους και ακτιβιστές οργανώσεων κατά του χρέους.
Ο οικονομικός έλεγχος του χρέους κατέληξε σε ενδιαφέροντα συμπεράσματα: όπως το ότι εκπρόσωποι των τραπεζών Smith Barney (ανήκει σήμερα στη Citigroup) και JP Morgan προχώρησαν σε αναδιάρθρωση χρέους το 2000, χωρίς την έγκριση της χώρας, χρεώνοντας επιτόκια 10% και 12%.
Οτι υπήρξαν παρατυπίες στην έκδοση ομολόγων, που έρχονταν σε αντίθεση ακόμη και με αυτούς τους κανονισμούς της πανίσχυρης Αμερικανικής Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς, ότι οι συμφωνίες έκδοσης ομολόγων δεν ήταν σύννομες με το Σύνταγμα της χώρας και ότι οι ανάδοχοι της έκδοσης είχαν ασυλία έναντι των οποιωνδήποτε ζημιών που θα είχαν σχέση με την έκδοση των «διεθνών ομολόγων» (Global Bonds), απαλλάσσοντάς τους από το οποιοδήποτε ρίσκο.
Με βάση το πόρισμα της εν λόγω επιτροπής, η κυβέρνηση Κορέα κήρυξε άνομο χρέος ύψους 3,2 δισ. δολαρίων και προχώρησε σε στάση πληρωμών, αναγκάζοντας τις αγορές να αποδεχθούν την απόφασή της.
Εμείς τι περιμένουμε?......
agiovasilema
Σήμερα έχει γίνει καθαρό ότι η επιβολή του καθεστώτος κατοχής με τη μορφή της κηδεμονίας από την Ε.Ε., την ΕΚΤ και το ΔΝΤ ήρθε για να εξασφαλίσει ότι η Ελλάδα θα συνεχίσει να πληρώνει τους Ευρωπαίους και εγχώριους τραπεζίτες, θα εξακολουθήσει να βρίσκεται στο έλεος των αγορών, των πιο αδίστακτων αρπακτικών, των κερδοσκόπων και των τοκογλύφων. Το κύριο ενδιαφέρον της τρόικας δεν ήταν ποτέ η αποκατάσταση της οικονομίας της χώρας, αλλά η προστασία των μεγάλων τραπεζών και του ευρώ. Η χώρα και ο λαός της κρίθηκαν αναλώσιμοι προκειμένου να εξευμενίσουν τις αγορές και να επιβιώσει το ευρώ.
Οι Έλληνες εργαζόμενοι, συνταξιούχοι, επαγγελματίες, παραγωγοί, μικρομεσαίοι επιχειρηματίες δεν κλήθηκαν απλώς να πληρώσουν το μάρμαρο, αλλά να αποδεχθούν την επίσημη υποθήκευση και το ξεπούλημα της χώρας τους από την Ε.Ε. και το ΔΝΤ.
Κηδεμόνες – κατακτητές
Η κυβέρνηση και το καθεστώς κατοχής δεν μπορούν πλέον να συγκαλύψουν ότι το κυρίως ζητούμενο με την επιβολή του ΔΝΤ στη χώρα υπό την εποπτεία της Ε.Ε. δεν είναι απλώς οι επιπλέον «θυσίες» από τα λαϊκά στρώματα. Το επίδικο ζήτημα ήταν και είναι η εθνική κυριαρχία της χώρας. Με την κηδεμονία του ΔΝΤ και της Ε.Ε. ο Έλληνας εργαζόμενος δεν χάνει μόνο τη δουλειά του, τη σύνταξή του, τα δικαιώματά του, αλλά και την ίδια τη χώρα του. Κομμάτι - κομμάτι αρχίζει να πουλιέται σε κυκλώματα της διεθνούς αγοράς που ξέρουν πώς να κερδίζουν από μια κατεστραμμένη χώρα.
Άρνηση του χρέους
Δεν υπάρχει κανένα περιθώριο να αλλάξει οτιδήποτε, δεν μπορεί να υπάρξει άλλη πολιτική, αν δεν αντιμετωπιστεί πρώτα απ’ όλα ο βρόχος του δημόσιου δανεισμού, αν δεν ξεφύγει η χώρα από τη θανάσιμη λαβή των δανειστών της. Όποιος το αγνοεί αυτό, απλώς ονειροβατεί.
Μια ριζικά διαφορετική πολιτική που ξεκινά στη βάση των αληθινών συμφερόντων του λαού και της χώρας οφείλει να ξεκαθαρίζει ευθύς εξαρχής τα στοιχειώδη:
Το χρέος δεν το δημιούργησε ο λαός.
Τα δανεικά δεν χρησιμοποιήθηκαν προς όφελος του λαού και της χώρας.
Ο δανεισμός χρηματοδότησε τη λεηλασία του τόπου και μια οικονομική και πολιτική ολιγαρχία που σήμερα ρίχνει τη χώρα και τον λαό της στον Καιάδα του ΔΝΤ.
Ο λαός δεν χρωστά, του χρωστάνε. Δεν μπορεί λοιπόν να του ζητιέται να πληρώσει τον «λογαριασμό του χρέους» που άλλοι δημιούργησαν και επωφελήθηκαν από αυτό.
Ποια είναι η απάντηση; Μόνο μία:
Άρνηση της πληρωμής του χρέους εδώ και τώρα, άμεση παύση πληρωμών προς τους δανειστές, ώστε να σταματήσει ο φόρος αίματος τον οποίο καταβάλλουν η χώρα και ο λαός στους διεθνείς τοκογλύφους και κερδοσκόπους.
Αυτή είναι η μόνη λύση για να σωθεί η χώρα από την καταστροφή και να διασώσουν οι εργαζόμενοι τα εισοδήματά τους, τη δουλειά τους, τις συντάξεις και τα δικαιώματά τους. Είναι ο μόνος τρόπος για να υπάρξει προοπτική για τους νέους, τους αγρότες, τους επαγγελματίες, τους μικρομεσαίους. Είναι ο μόνος τρόπος για να γλυτώσει η χώρα από την πτώχευση και την καταστροφή που οργανώνουν ήδη η κυβέρνηση, η Ε.Ε. και το ΔΝΤ
Εξαιρετικό είναι το σχετικό ηχητικό ντοκυμαντέρ του Α. Χατζηστεφάνου: http://www.skai.gr/player/Radio/?MMID=208680
και βεβαίως το πασίγνωστο πια και επίσης εξαιρετικό ντοκυμαντέρ deptocracy στο http://www.debtocracy.gr/ Ο Αρης Χατζηστεφάνου και η Κατερίνα Κιτίδη μιλούν με οικονομολόγους, δημοσιογράφους και προσωπικότητες από όλο τον κόσμο περιγράφοντας τα βήματα που οδήγησαν την Ελλάδα στην παγίδα του χρέους- τη χρεοκρατία. Το DEBTOCRACY παρακολουθεί την πορεία χωρών όπως ο Ισημερινός, που δημιούργησαν Επιτροπές Λογιστικού Ελέγχου αλλά και την αντίστοιχη προσπάθεια που ξεκίνησε στην Ελλάδα.
Στο Debtocracy μιλούν, μεταξύ άλλων, οι ακαδημαϊκοί Ντέιβιντ Χάρβεϊ, Σαμίρ Αμίν, Κώστας Λαπαβίτσας και Ζεράρ Ντιμενίλ, ο φιλόσοφος Αλέν Μπαντιού, ο επικεφαλής της επιτροπής λογιστικού ελέγχου του Ισημερινού Ούγκο Αρίας, ο πρόεδρος του CADTM Ερίκ Τουσέν, ο Αργεντίνος σκηνοθέτης Φερνάντο Σολάνας, δημοσιογράφοι όπως o Άβι Λιούις (συγγραφέας/σκηνοθέτης του ντοκιμαντέρ The Take – Η κατάληψη) και ο Ζαν Κατρμέρ (Liberation). Ακόμη προσωπικότητες όπως ο Μανώλης Γλέζος και η αντιπρόεδρος του γερμανικού κόμματος Die Linke Ζάρα Βάγκε
Στο Debtocracy μιλούν, μεταξύ άλλων, οι ακαδημαϊκοί Ντέιβιντ Χάρβεϊ, Σαμίρ Αμίν, Κώστας Λαπαβίτσας και Ζεράρ Ντιμενίλ, ο φιλόσοφος Αλέν Μπαντιού, ο επικεφαλής της επιτροπής λογιστικού ελέγχου του Ισημερινού Ούγκο Αρίας, ο πρόεδρος του CADTM Ερίκ Τουσέν, ο Αργεντίνος σκηνοθέτης Φερνάντο Σολάνας, δημοσιογράφοι όπως o Άβι Λιούις (συγγραφέας/σκηνοθέτης του ντοκιμαντέρ The Take – Η κατάληψη) και ο Ζαν Κατρμέρ (Liberation). Ακόμη προσωπικότητες όπως ο Μανώλης Γλέζος και η αντιπρόεδρος του γερμανικού κόμματος Die Linke Ζάρα Βάγκε
Όπως τονίζει ο δημοσιογράφος, σκόπιμα γίνεται σύγκριση της χώρας μας με την Αργεντινή, ενώ θα έπρεπε να γίνεται αναφορά και στον Ισημερινό. Στον Ισημερινό λοιπόν, ο πρώην πρόεδρος Λούτσιο Γκουτιέρες πήρε την εξουσία με υποσχέσεις και εξαγγελίες για αυξήσεις και ανάπτυξη, αλλά άμα τη αναλήψει της εξουσίας υπαναχώρησε θεαματικά και… κάλεσε το ΔΝΤ για να σώσει τη χώρα… Εκείνος ο μεσσίας «έφυγε νύχτα» με ελικόπτερο από την πρεσβεία της Βραζιλίας, στην οποία είχε καταφύγει για να σωθεί από την λαϊκή οργή…Οπως κατήγγειλαν διαπρεπείς οικονομολόγοι, ο κύριος στόχος της «σωτήριας» συνταγής ήταν η πλήρης παράδοση της κρατικής περιουσίας στους εγχώριους ιδιώτες και στους ξένους επενδυτές, με άλλοθι την ανάπτυξη και την ανακαίνιση του κράτους…
Μόνο το 2007 ο Ισημερινός πλήρωνε περισσότερα από 1,75 δισ. δολάρια για την εξυπηρέτηση του χρέους, περισσότερα από όσα η κυβέρνηση δαπάνησε για την υγεία, την κοινωνική πρόνοια, την κατοικία, την αστική ανάπτυξη και το περιβάλλον μαζί. Η νέα κυβέρνηση του οικονομολόγου Ραφαέλ Κορέα, επικεφαλής του Σοσιαλιστικού Κόμματος «Alianza Ραίς» (Συμμαχία για την Πατρίδα), με το που εξελέγη για πρώτη φορά το 2007 έθεσε ως άμεση προτεραιότητα την καταπολέμηση της μεγάλης φτώχειας, αμφισβητώντας τη νομιμότητα του χρέους.
Τον Ιούλιο του 2007 συνέστησε Δημόσια Επιτροπή Οικονομικού Ελέγχου (Public Debt Audit Commission), η οποία αποτελούνταν από εκπροσώπους του υπουργείου Οικονομικών και άλλων φορέων, καθώς και από διαπρεπείς ξένους οικονομολόγους και ακτιβιστές οργανώσεων κατά του χρέους.
Ο οικονομικός έλεγχος του χρέους κατέληξε σε ενδιαφέροντα συμπεράσματα: όπως το ότι εκπρόσωποι των τραπεζών Smith Barney (ανήκει σήμερα στη Citigroup) και JP Morgan προχώρησαν σε αναδιάρθρωση χρέους το 2000, χωρίς την έγκριση της χώρας, χρεώνοντας επιτόκια 10% και 12%.
Οτι υπήρξαν παρατυπίες στην έκδοση ομολόγων, που έρχονταν σε αντίθεση ακόμη και με αυτούς τους κανονισμούς της πανίσχυρης Αμερικανικής Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς, ότι οι συμφωνίες έκδοσης ομολόγων δεν ήταν σύννομες με το Σύνταγμα της χώρας και ότι οι ανάδοχοι της έκδοσης είχαν ασυλία έναντι των οποιωνδήποτε ζημιών που θα είχαν σχέση με την έκδοση των «διεθνών ομολόγων» (Global Bonds), απαλλάσσοντάς τους από το οποιοδήποτε ρίσκο.
Με βάση το πόρισμα της εν λόγω επιτροπής, η κυβέρνηση Κορέα κήρυξε άνομο χρέος ύψους 3,2 δισ. δολαρίων και προχώρησε σε στάση πληρωμών, αναγκάζοντας τις αγορές να αποδεχθούν την απόφασή της.
Εμείς τι περιμένουμε?......
agiovasilema
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου